همه چیز در مورد سیستم آموزشی ژاپن

ژاپن فقط به نه سال تحصیلات اجباری نیاز دارد. سیستم آموزشی ژاپن از شش سال دوران ابتدایی، سه سال راهنمایی و سه سال دبیرستان تشکیل می‌شود.
دوران ابتدایی در ژاپن بسیار سازمان‌یافته اما در عین حال مفرح است و بر مسئولیت اجتماعی و فعالیت‌های گروهی تکیه دارد. دانش‌آموزان ابتدایی ژاپنی که می‌گویند از مدرسه لذت می‌برند از دانش‌آموزان ابتدایی امریکایی که از مدرسه رفتن لذت میبرند بسیار بیشترند. تحصیلات برای آنها تا دوران راهنمایی و دبیرستان که در طول آن مجبورند برای کنکور حفظ‌کردنی‌ها و مسائل ریاضی و علوم سخت و زیادی را متحمل شوند، مشکل نیست.

 

متوسط سال تحصیل برای افراد ۲۵ سال و بالاتر: 10.6 سال برای خانم‌ها و 10.8 سال برای آقایان (در مقایسه با 1.2 سال برای خانم‌ها و 3.5 سال برای آقایان در هند؛ 12.4 سال برای خانم‌ها و 12.2 سال برای آقایان در ایالات متحده امریکا) می‌باشد. 

در سال ۱۹۸۶، حدود ۹۴ درصد از همه دانش‌آموزان وارد دوره متوسطه شدند (با نسبتی مشابه با امریکا) و ۳۵ درصد از همه دانش‌آموزان دوره دبیرستان به دانشگاه راه یافتند. نسبت اخراج شدن در ژاپن ۱۰ درصداست که این آمار برای ایالات متحده ۲۵ درصد می‌باشد.

حدود 87.6 درصد از همه دانش‌آموزان در مدارس دولتی درس می‌خوانند. بعضی خانواده‌ها نیمی از درآمد خود را صرف مدارس غیردولتی برای فرزندان خود می‌کنند. 

تعداد دانش‌آموزان رو به کاهش است. در سال ۲۰۰۳، 1.27 میلیون دانش‌آموز از دبیرستان فارغ‌التحصیل شدند که این بالاترین آمار متعلق به سال ۱۹۹۲ و 1.8 میلیون بوده است.

سال تحصیلی ژاپنی و مدرسه

سال تحصیلی ژاپنی حدود ۲۱۰ روز طول می‌کشد—(این میزان در ایالات‌متحده ۱۸۰ روز، در چین ۲۵۱ روز، در کره‌جنوبی ۲۲۰ روز می‌باشد). سال تحصیلی در ژاپن از اواسط ماه آوریل شروع شده و تا آخر مارس طول می‌کشد و به سه ترم تقسیم می‌شود که اولی از آوریل تا جولای، دومی از سپتامبر تا دسامبر و سومی از ژانویه تا مارس می‌باشد. آنها شش هفته تعطیلات تابستانی، دو هفته تعطیلات زمستانی و دو هفته تعطیلات بهاری دارند.

برای اتمام یک مقطع بچه‌ها تاریخ تولد مشخص دارند؛ آنهایی که در ماه مارس متولد شده‌اند به یک سال و آنها که آوریل به دنیا آمده‌اند به سالی دیگر می‌روند. کارشناسان تحصیلی در ژاپن پیشنهاد داده‌اند که شروع سال تحصیلی از ماه آوریل به ماه سپتامبر یا اکتبر تغییر کند تا با باقی کشورها همخوان شوند. 

یک روز مدرسه در ژاپن از ۸ صبح تا ۳ بعدازظهر طول می‌کشد اما در روزهای مختلف متفاوت است. بااینکه طول روز مدرسه به نسبت امریکا بلندتر است اما دانش‌آموزان ژاپنی معمولاً وقت آزاد و زنگ‌تفریح‌های بیشتری دارند. کلوب‌های ورزشی حتی برای دانش‌آموزان ابتدایی گاهی بچه‌ها را صبح خیلی زود به مدرسه کشانده و باعث می‌شود تا ۶ یا ۷ عصر هم آنجا بمانند.

 ژاپنی‌ها برای شروع دوران تحصیل اهمیت بیشتری قائل هستند تا اتمام آن. وقتی کودکی وارد دبستان می‌شود جشن‌های بزرگی برای او می‌گیرند و هدایای گرانبهایی هم هدیه می‌کنند تا زمانیکه او از دبیرستان یا دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شود.

بچه‌های ژاپنی معمولاً بیشتر به اردوهای آموزشی می‌روند تا بچه‌های امریکایی. آنها را معمولاً برای کشت یا برداشت سیب‌زمینی و برنج به مزارع می‌برند. در بعضی مناطق بچه‌های کلاس پنجمی را به اردوی اسکی و بچه‌های کلاس ششمی را به هیروشیما می‌برند. یکی از اردوهای مدرسه‌ای رایج در توکیو یک تور یک روزه به مناطق جنگ‌جهانی دوم که تونلی 1.6 کیلومتری زیر زمین است و تور یک روزه به دیزنی‌لند توکیو می‌باشد. حدود ۳۰ روز سال تحصیلی آنها در اردو، جشن‌های فرهنگی و سایر مراسم‌ها هستند.

یک هفته مدرسه‌های ژاپن

هفته درسی پنج روزه در سال ۲۰۰۲ در ژاپن بنیان‌گذاری شد. قبل از دهه نود بچه‌ها فقط شنبه‌ها صبح به مدرسه می‌رفتند و در سال ۱۹۹۲ آنها یک هفته در ماه هفته مدرسه داشتند که این مقدار در سال ۱۹۹۵ به دو بار در ماه و نهایتاً در سال ۲۰۰۳-۲۰۰۲ به یک سال تحصیلی افزایش یافت.

هفته پنج روزه منجر به کمتر شدن ساعات کلاس برای کلیه دروس شد. برای جبران بچه‌ها باید سه روز در هفته فعالیت فوق‌برنامه‌ای مثل بدمینتون یا راگبی داشته باشند. گاهی‌اوقات این فعالیت‌ها برای ساعات بعد از مدرسه بچه‌ها و گاهی‌اوقات برای آخرهفته‌ها برنامه‌ریزی می‌شود.

تحقیقات نشان داده است که حدود ۷۰ درصد از همه دانش‌آموزان از هفته پنج‌روزه تحصیلی خوششان می‌آید. درمیان آنهایی که از آن راضی نیستند، بچه‌های ۱۲ ساله‌ای هستند که نگرانند این سیستم جدید جلوی رفتن آنها به یک دانشگاه خوب را بگیرد. سایر مخالفین می‌گویند بدون مدرسه حوصله‌شان سر می‌رود. بعضی والدین شکایت دارند که بچه‌ها زمان زیادی را به بازی‌های کامپیوتری و وقت‌ تلف کردن می‌‌گذرانند و کم بودن زمان مدرسه و درس خواندن اصلاً به نفع آنها نیست. بسیاری مدارس غیردولتی هفته شش روزه درسی دارند.

ایجاد هفته پنج روزه درسی برای خانواده‌ها و جامعه ژاپن به چالشی تبدیل شد زیرا نمی‌دانستند که برای اوقات‌فراغت دانش‌آموزان چه فعالیت‌هایی را باید در نظر بگیرند. در بعضی مناطق کلاس‌های فوق‌برنامه‌ای مثل صنایع‌دستی، سفالگری و بازی‌های خاص برگزار شد. تحقیقات نشان داده است که بچه‌ها بیشتر در تعطیلات آخر هفته خود به فعالیت‌های خارج از منزل می‌پردازند اما هنوز تعداد زیادی از بچه‌ها در خانه به تماشای تلویزیون یا انجام بازی‌های کامپیوتری روی می‌آورند.

هفته پنج‌روزه درسی مقصر بسیاری از ضعف‌های عملکردی در مدرسه شناخته شده است. این روزها بحث زیادی بر سر بیشتر کردن ساعات درسی بچه‌ها، کوتاه‌تر کردن تعطیلی‌ها یا اضافه کردن به ساعات درسی است.

کلاس‌های تمیز در ژاپن

سوجی (پاکسازی مقدس) به زمان ۱۵ دقیقه‌ای در روز گفته می‌‌شود که همه فعالیت‌های بچه‌ها متوقف شده و همه به تمیز کردن مدرسه کمک می‌کنند. معمولاً معلمین و مدیران هم کمک کرده و به بچه‌ها ملحق می‌شوند.

 

مدارس ژاپن خدمتکار ندارند زیرا دانش‌آموزان و کارکنان همه تمیزکاری را انجام می‌دهند. بچه‌های دبستانی، راهنمایی و دبیرستان همه راهروها، کلاس‌ها و حیاط مدرسه را بعد از ناهار و قبل از رفتن به خانه جارو کشیده و تمیز می‌کنند. آنها حتی پنجره‌ها و توالت‌ها را هم تمیز کرده و سطل‌های زباله را هم تخلیه می‌کنند.
آنها اعتقاد دارند که تحصیل فقط یاد دادن درس‌های مختلف به دانش‌آموزان نیست، همکاری با دیگران، اخلاقیات، حس مسئولیت‌پذیری و رفتار اجتماعی نیز بخشی از آن است. با این روش دانش‌آموزان می‌فهمند که اگر کثیف‌کاری انجام دهند خودشان موظف به تمیز کردن آن هستند به همین ترتیب سعی می‌کنند همه چیز را تمیز نگه دارند.

ساعت ناهار در مدارس ژاپن

همه بچه‌های دبستانی در مدرسه غذا می‌خورند و حدود ۸ درصد از دانش‌آموزان دوره متوسطه هم همینطور. دانش‌آموزان ژاپنی در کلاس درس غذای خود را میل می‌کنند (هیچ بوفه یا کافه‌تریایی در مدارس ژاپن وجود ندارد) و خودشان به آماده کردن و سرو غذا کمک می‌کنند. غذا در سینی‌های مخصوص استیل توسط دانش‌آموزانی که لباس و دستکش مخصوص پوشیده‌اند، سرو می‌شود. غذا معمولاً در آشپزخانه‌ای که در طبقه اول مدرسه قرار گرفته است درست شده و بعد به کلاس‌های منتقل می‌شود.

غذاها معمولاً گوشت قرمز، سیب‌زمینی و سبزیجات؛ نودل مخلوط‌شده با آجیل و طالبی؛ برنج و کاری و سالاد و ترشی؛ سوشی به همراه سوپ و میوه می‌باشد. 

هزینه غذا چیزی در حدود ماهانه 450 دلار در دبستان و 550 دلار در متوسطه می‌باشد. بچه‌ها باید همه چیز بخورند و اگر معلمی کمی برنج یا هر ماده‌غذایی دیگر در ظرف دانش‌آموزی پیدا کند او را مجبور خواهد کرد آن را بخورد.

معاینات پزشکی و سلامتی و تهویه مطبوع در مدارس ژاپن

دانش آموزان بطور اجباری و رایگان مورد آزمایشات پزشکی قرار میگیرند. شنوایی، بینایی، و سیستم تنفسی آنها چک میشود. دندانپزشکان، دندانهای آنها را معاینه میکنند. نمونه ادرار آنها جهت تشخیص دیابت و عفونتهای ادراری به آزمایشگاه فرستاده میشود. یکی از آزمایشات ناخوشایندی که در منزل انجام میگرید پین ورم (PINWORM) نام دارد.

پین‌ورم‌ها انگل‌های ریزی هستند که موجب خارش مقعد و سایر مشکلات سلامتی می‌شوند. این انگل‌ها در حدود ۴ درصد از همه دانش‌آموزان یافت می‌شود. پین‌ورم در زنان در آپاندیس زندگی می‌کنند و برای تخمک‌گذاری در مقعد ظاهر می‌شوند. برای معاینه آن برای رو روز پشت هم یک نوار چسب مخصوص روی مقعد دانش‌آموز قرار گرفته و نوار چسب‌ها به آزمایشگاه برده می‌شود و زیر میکروسکوپ معاینه می‌شوند. 

در کلاس درس‌های مدارس ژاپن وسیله گرمایش یا سرمایش وجود ندارد. در زمستان، دانش‌آموزان با کت و کاپشن و کلاه و دستکش سر کلاس می‌نشینند. گاهی بینی و گوش‌هایشان قرمز می‌شود و بخار تنفسشان را می‌توانند ببینند. در ماه جولای کلاس‌های گرم که حتی یک پنکه هم در آن وجود ندارد را تحمل می‌کنند. 

یونیفرم و لباس‌های دانش‌آموزان ژاپنی

بچه‌های کوچک کلاه‌های رنگی سر می‌گذارند و علامت‌هایی به شانه‌هایشان وصل می‌کنند که سال تحصیلی آنها را نشان می‌دهد. در دبستان، معمولاً دانش‌آموزتن یونیفرم تن نمی‌کنند اما برای دوره متوسطه و دبیرستان پوشیدن یونیفرم الزامی است. یونیفرم پسرها یک کت کتانی آبی با شلوار همخوان با آن و یونیفرم دخترها دامن تک رنگ یا چهارخانه تا زانو و یک بلوز سفید ساده یا بلوز سفید با یقه ملوانی است.

 

یونیفرم تابستان و زمستان دانش‌آموزان ژاپنی با هم متفاوت است. همانطور که انتظار می‌رود بچه‌ها سعی می‌کنند یونیفرم‌هایشان را به شکلی متفاوت بپوشند. دخترها معمولاً یقه بلوزهایشان را برمی‌گردانند یا دامن‌هایشان را بیش از حد بالا می‌کشند تا کوتاه‌‌تر شود. آنها معمولاً در کیف‌های خود لوازم آرایش دارند و بعد از تعطیلی مدرسه از آن استفاده می‌کنند. 

در دوران ابتدایی، دخترها و پسرهای کلاس اول و دوم و سوم جلوی همدیگر سر کلاس لباس‌های خود را عوض کرده و لباس‌های ورزشی‌شان را تن می‌کنند اما پسرها معمولاً چشم‌چرانی نمی‌کنند. دختران در چنین روزهایی دامن می پوشند و در زیر آن شلوار ورزشی تا بتوانند براحتی لباسشان را عوض کنند. اما از کلاس‌ پنجم در اتاقهای جداگانه ای لباس عوض می‌کنند.

قوانین مدارس ژاپن

در ۱۸۷۰، ویلیام الیوت گریفین اعلام کرد که دانش‌آموزان ژاپنی باید با فروتنی، خلاقیت، اطاعت، احترام و ادب خود دل معلم خود را شاد کند. خارجی‌هایی که در مدارس ژاپنی درس خوانده‌اند می‌گویند که این گفته گریفین هنوز در مدارس ژاپن اجرا می‌شود. 

بچه‌هایی که تقلب از آنها گرفته شود، سرشان تراشیده شده و از مدرسه اخراج می‌شدند. 

بچه‌ها در ژاپن آماده بودن را از سن خیلی کم یاد می‌گیرند. در مهدکودک به آنها آموزش داده می‌شود چطور لباس‌های خود را تا کنند و همیشه در یکی از جیب‌هایشان یک دستمال تمیز دارند. در مدرسه به آنها آموزش داده می‌شود که همیشه سه مداد تیز و تراش‌شده روی میزشان داشته باشند--نه دو و نه چهار مداد--و همیشه چسب، خط‌کش و پاک‌کن در جامدادی خود دارند. دانش‌آموزان دوران ابتدایی وقتی وارد مدرسه می‌شوند دمپایی‌های مخصوص پوشیده و کفش‌هایشان را در قفسه‌های جاکفشی می‌گذارند. کوله‌پشتی‌هایشان همه یک‌شکل بوده و همه باید آن را به یک شکل بیندازند.

 

 

مدارس ژاپن قوانین خاصی برای بلندی ناخن و مدل مو دارند. استفاده از لوازم‌آرایش ممنوع بوده و بچه‌هایی که موهای بلند یا رنگ‌شده دارند معمولاً جریمه می‌شوند. 

با کسانی که علائم خود محوری و تک روی از خود بروز می دهند برخورد میشود.

کوله‌پشتی‌های مورد‌علاقه دانش‌آموزان ژاپنی معمولاً از چرم بادوام و ضخیم درست می‌شود که بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار قیمت داشته و در رنگ‌های مختلف موجود هستند. معمولاً وقتی بچه‌ای مدرسه را آغاز می‌کند، پدر و مادربزرگ او برایش کیف مدرسه می‌خرند و از آنها انتظار می‌رود که آن کیف را تا آخر دبستان استفاده کنند.

وسعت کلاس‌های مدارس ژاپن و سازماندهی دانش‌آموزان ژاپنی

تعداد دانش‌آموزان در هر کلاس معمولاً بیشتر از امریکا است. نسبت معلم به شاگردان در ژاپن 1 به 21 است اما یک کلاس عادی دبستان معمولاً ۳۱ تا ۳۵؛ راهنمایی ۳۶ تا ۴۰ و دبیرستان ۴۵ دانش‌آموز دارد. وقتی از معلمین سوال می‌شود که تعداد ایدآل برای دانش‌آموز در یک کلاس چقدر است آنها ۲۱ تا ۲۵ نفر پاسخ می‌دهند.

 

معلمین کلاس را به چند گروه‌ تقسیم کرده و سرگروهی برای هر کدام تعیین می‌کند. تاکید بسیاری بر عملکرد هماهنگ گروه وجود دارد. اگر یکی از شاگردان کاری که به او محول شده را انجام ندهد یا طبق گروه رفتار نکند، بچه‌های دیگر اختیار دارند که به او برای همکاری فشار بیاورند. تحقیقات نشان داده است که دانش‌آموزان ژاپنی به طور متوسط حدود یک سوم زمان بیشتری به یادگیری در هر کلاس صرف می‌کنند تا دانش‌آموزان امریکایی.

بچه‌های ژاپنی تکالیف تابستانی زیادی دارند. از گذشته زیاد سوال کردن سر کلاس خجالت‌آور بوده است. سال‌بالایی یا سال پایینی بودن در طریقه برخورد دانش‌آموزان اهمیت زیادی دارد.

تکنولوژی آموزشی در ژاپن

طبق آخرین آمار، در ماه مارس ۲۰۱۰، ۵۶،۰۰۰ مدرسه دولتی در ژاپن از تخته‌سیاه‌های الکترونیکی استفاده می‌کردند. که نسبت به سال گذشته، سه برابر شده است. در یک تحقیق مشخص شد که بین ۳۰ درصد تا ۵۰ درصد از معلمین مدرسه‌هایی که این ابزار را داشتند، طریقه‌ استفاده از آن را نمی‌دانستند. 

در ژاپن می‌توان کلاس‌ چهارم‌هایی پیدا کرد که در آن همه دانش‌آموزان لپ‌تاپ یا تبلت دارند. یکی از بزرگترین موانع در این کلاس‌ها این واقعیت است که بعضی دانش‌آموزان توانایی و مهارت بیشتری نسبت به سایرین دارند. دولت ژاپن تصمیم دارد به هر دانش‌آموز خود یک تبلت بدهد.

آموزش شنا در مدارس ژاپن

تقریباً همه مدارس ژاپن یک حیاط در فضای باز دارند. در دوران ابتدایی آموزش شنا بخشی از برنامه‌درسی دانش‌آموزان است و در طول تابستان نیز به صورت رایگان برگزار می‌شود. هدف آموزش شنا به بچه‌هاست تا بتوانند هم از این ورزش لذت ببرند و هم در مواجهه با آب، ایمنی داشته باشند.

در ماه ژوئن که کلاس‌های شنا آغاز می‌شود، برنامه دقیق و آنچه از بچه‌ها در این کلاس‌ها انتظار می‌رود در اختیار والدین گذاشته می‌شود. بچه‌ها باید از مایوهای مجاز و کلاه شناهایی که اسم و سطح کلاسشان روی آن نوشته شده است استفاده کنند. والدین باید دمای بدن بچه‌ها را هر روز چک کنند و آن را روی کارتی یادداشت کنند تا مشخص شود که فرزندشان آن روز برای شنا کردن از سلامت کافی برخوردار است.

بچه‌ها در مدرسه مایوهای خود را می‌پوشند و دخترها و پسرها از اتاق‌هایی مجزا برای تعویض لباس استفاده می‌کنند. قبل از استفاده از استخر باید حتماً دوش بگیرند و حرکات کششی انجام دهند. معمولاً معلم عادی کلاس شنا را نیز به بچه‌ها آموزش می‌دهد.

دانش‌آموزان در مناطق مختلف باید بتوانند یک مسافت مشخص مثل ۱۰۰ متر، ۲۰۰ یا ۴۰۰ متر را شنا کنند. اگر نتوانند باید از کلاس‌های خاص تابستانی استفاده کنند.

والدین و مدارس در ژاپن

در تحقیقی که در سال ۲۰۰۵ انجام گرفت مشخص شد که ۸۰ درصد از والدین ژاپنی نگران وضعیت درسی فرزندانشان هستند.

 

 

انجمن‌های اولیا و مربیان در ژاپن تحت نظارت مدرسه تشکیل می‌شود و والدین معمولاً فعالیت زیادی در آن دارند. انجمن‌های اولیا و مربیان ژاپن از این لحاظ متفاوت است که مدرسه در ابتدای کار تا ۵۰ دلار از هر یک از والدین دریافت می‌کند و بعدها توقعی از آنها در امور مالی ندارد و بیشتر از آنها انتظار دارد که برای شرکت در جشن‌ها و مراسم‌ها وقت بگذارند.

تحصیلات در ژاپن و مادران

خانواده‌ها در ژاپن اساس و بنیاد برنامه‌های مدرسه هستند و ازآنجاکه پدر خانواده ندرتاً خانه است، بیشتر مسئولیت برای اطمینان از عملکرد خوب بچه‌ها بر عهده مادر خانواده است. اوست ‌که به تکالیف بچه‌ها رسیدگی می‌کند، برای آنها کتاب می‌خواند و حتی بعضی اوقات که بیمار هستند به جای آنها به مدرسه می‌روند و در نیمکت‌های بزرگ مخصوصی که ویژه مادران است می‌نشینند تا فرزندانشان از درس‌های عقب نمانند. اگر بچه‌ای در مدرسه نتواند نمرات خوب بگیرد، این مادرش است که سرزنش می‌شود نه کودک.

 

 

بیشتر حس موفقیت مادران به دستاوردهای فرزندانشان در مدرسه بستگی دارد و او تلاش زیادی برای کمک به آنها می‌کند. درک جامعه از موفقیت یک زن بعنوان یک مادر تا حد زیادی به عملکرد فرزندان او در مدرسه وابسته است.

مادران ژاپنی همیشه در حال درس یاد دادن به بچه‌هایشان، آماده کردن تنقلات و غذا برای مدرسه آنها، ایستادن در صف برای ثبت‌نام آنها برای امتحانات هستند. او تماشای تلویزیون را بر خود حرام می‌کند تا فرزندش بتواند در آرامش درس بخواند. او همه معلم‌های فرزندش را می‌شناسد، سابقه آنها را بررسی کرده و در مورد موفقیت شاگردهای قبلی آنها تحقیق کرده‌اند. 

مادران بچه‌های ابتدایی در کلاس‌های ورزش و موسیقی آنها هم حاضر می‌شوند تا بتوانند به فرزندانشان کمک کنند که در خانه هم تمرین کنند. بعضی مادران حتی بچه‌های خود را در اولین روز دانشگاه و کار هم همراهی می‌کنند.

اوقات فراغت کم برای دانش‌آموزان ژاپنی

بچه‌های دبستانی اگر خیلی مشغول تکالیف بعد از مدرسه خود نباشند وقت آزاد زیادی برای بازی کردن با دوستانشان بعد از مدرسه دارند. بچه‌های راهنمایی و دبیرستان معمولاً ساعت ۴ بعدازظهر به خانه می‌آیند، یک وعده غذای سبک و سریع می‌خورند و معمولاً سه بار در هفته در کلاس‌های فوق‌العاده که از ۵ تا ۱۰ شب است شرکت می‌کنند. گاهی‌اوقات در روزهای تعطیل آخرهفته هم کلاس فوق‌العاده دارند.

 

 

بچه‌های دبستانی دو تا سه بار در هفته شدیداً درگیر هستند و دختران معمولاً در کلاس‌های باله، رقص و پیانو شرکت می‌کنند و پسرها معمولاً بیس‌بال یا کاراته کار می‌کنند. هم دختران ، هم پسران در کلاس‌های انگلیسی، خطاطی، حساب یا شنا شرکت می‌کنند. 

یکی از بزرگترین تراژدی‌های سیستم آموزشی ژاپن این واقعیت است که بچه‌ها و نوجوانان همیشه در حال درس خواندن هستند و زمان کمی برای تفریح دارند. وقت استراحت آنها بسیار کم بوده و می‌بایست بعد از مدرسه به سرعت برای کلاس‌های فوق‌برنامه خوب آماده شوند. 

زندگی در دوران دبیرستان

دبیرستان در ژاپن تعطیلات تابستانی کوتاه‌تر اما تعطیلات زمستانی بلندتری نسبت به امریکا دارد. در یک روز مدرسه، دانش‌آموزان ژاپنی به طور متوسط از ۸:۳۰ صبح تا ۴ بعدازظهر در مدرسه حاضر می‌شوند و برحسب مدرسه‌ای که می روند، ۲ تا ۶ ساعت تکلیف در منزل دارند. خیلی از آنها در کلاس‌های فوق‌العاده عصر شرکت می‌کنند و در تعطیلات آخر هفته شدیداً سرگرم فعالیت‌های ورزشی هستند.

دبیرستان‌های در ژاپن رتبه‌بندی شده‌اند و دانش‌آموزان هر دبیرستان با یونیفرم‌هایشان شناخته می‌شوند. آنهایی که به دبیرستان‌های رتبه پایین می‌روند کاملاً مشخص هستند و معمولاً پیشرفت در زندگی آینده برای آنها سخت‌تر خواهد بود. 

تحقیقات نشان داده است که دانش‌آموزان دبیرستانی بیشتر از کار در می‌روند. در یک آمارگیری مشخص شد که نیمی از سال‌آخری‌های دبیرستان کمتر از ۲ ساعت خارج از مدرسه درس می‌خوانند و یکی از هر ۵ نفر آنها اصلاً هیچ درسی در خانه نمی‌خواند.

بچه‌ها و نوجوانان ژاپنی و تلفن‌همراه

براساس آمار دولتی در سال ۲۰۰۸، ۳۱ درصد از بچه‌های دبستانی همراه خود موبایل دارند. شرکتDoCoMo Mo یک خط تولید برای موبایل‌های مخصوص بچه‌های کوچک دارد که نرم‌افزار روی آنها از کتا‌ب‌های مصور تا برنامه‌های درسی برای کمک به یادگیری آنها در خود دارد. در سال ۲۰۰۱، فقط ۱۰ درصد از بچه‌های دبستانی و راهنمایی تلفن‌همراه داشتند.

 

 

اما تا سال ۲۰۰۸ این میزان به ۶۰ درصد رسید و تقریباً نیمی از آنها از تلفن‌همراه خود برای فرستادن ۲۰ ایمیل یا بیشتر در روز استفاده می‌کردند اما ندرتاً از آن برای حرف زدن بهره می‌بردند و ۹۶ درصد از دانش‌آموزان دبیرستانی از تلفن‌همراه استفاده می‌کنند که زمان استفاده آنها برای پسرها به طور متوسط ۹۲ دقیقه و دخترها ۱۲۴ دقیقه بوده است.

تلفن‌همراه در مدارس ژاپن

دانش‌آموزان معمولاً زیر میز خود مشغول فرستادن ایمیل و اس‌ام‌اس یا حتی عکس گرفتن هستند. حتی در مدارسی که تلفن‌همراه ممنوع است، متوقف شدن کلاس درس بخاطر زنگ موبایل دانش‌آموزان کاملاً عادی است. در تحقیقی که در سال ۲۰۰۴ انجام گرفت، ۷۰ درصد از دانش‌آموزان گفتند که در کلاس از تلفن خود برای فرستادن اس‌ام‌اس یا حرف زدن استفاده کرده‌اند. 

در ژانویه ۲۰۰۹، وزارت آموزش بیانیه‌ای برای ممنوعیت آوردن تلفن‌همراه توسط دانش‌آموزان به مدرسه صادر کرد. از آن زمان، بیش از ۹۰ درصد از دبستان و دبیرستان‌های این قانون را داشتند. اعتراض به این بیانیه از طرف والدینی بود که دوست داشتند فرزندانشان برای ایمنی و امنیت موبایل خود را همراه داشته باشند. براساس بیانیه وزارت‌آموزش، والدینی که بر این مسئله اصرار دارند، باید درخواست کتبی به مدرسه بفرستند. 

در سال ۲۰۰۸، ژاپن قوانین جدیدی اعلام کرد که به موجب آن استفاده تلفن‌همراه در مدارس دولتی ممنوع بود که البته آنها می‌توانستند تلفن‌های خود را همراه داشته باشند اما نمی‌توانستند از آن استفاده کنند. بسیاری تصور می‌کردند که این قانون، قابل‌اجرا نیست.

تحقیق که در ماه مارس ۲۰۰۴ انجام گرفت مشخص کرد که ۷۰ درصد از دبیرستان‌ها به دانش‌آموزان اجازه می‌دهند تلفن‌همراه‌هایشان را با خود به مدرسه بیاورند. از اینها حدود ۹۰ درصد خاموش بودن تلفن‌ها در کلاس‌های را الزامی قرار دادند.

دانش‌آموزان پُراسترس ژاپنی

در تحقیقی که در سال ۱۹۹۶ در اوزاکا انجام گرفت مشخص شد که ۸۰ درصد از دانش‌آموزان دبیرستانی احساس استرس دارند، ۸۶ درصد به اندازه کافی نمی‌خوابند و ۴۰ درصد در شب کمتر از ۶ ساعت خواب دارند.

یک دانش‌آموز ژاپنی که تمام تعطیلات سال نو خود را به درس خواندن گذرانده بود می‌گوید: «اینقدر سخت درس خواندن باعث می‌شود گاهی احساس بدبختی کنم. اما در این زمان‌ها خودم را تشویق کرده و می‌گویم صبر کن و نتیجه‌اش را ببین.» 

کودکان با نیازهای خاص و ناتوانی‌های یادگیری با بچه‌های دیگر در یک کلاس می‌نشینند اما در کلاس‌های دیگری که به نیازهای خاص آنها توجه اکید می‌شود نیر شرکت می‌کنند. 

بچه‌های باهوش ژاپنی

در سال ۱۹۹۵، یک کودک ۹ ساله ژاپنی در کنکور دانشگاه لویالا قبول شد. یک سال بعد، در سن ۱۰ سالگی از آن دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.

این کودک می‌توانست از ۸ ماهگی، تیتر‌های تلویزیون را بخواند و در یک سالگی می‌توانست از منو رستوران غذا سفارش دهد. مادرش از او خواسته بود که در مکان‌های عمومی صحبت نکند چون از خیره شدن مردم خسته شده بود. در سن ۴ سالگی به او گفته شده بود که حافظه تصویری و IQبرابر با ۲۰۰ دارد. او در حومه شیکاگو بزرگ شده بود و عاشق ریاضیات و موسیقی بود.

یک پسر ۱۲ ساله ژاپنی دیگر نیز موفق شد در مسابقات جهانی ریاضی صاحب مقام برجسته شود. او وقتی در دوران دبستان بود، با پدر خود که پزشک بود، ریاضیات دوران راهنمایی و دبیرستان را می‌خواند.

پسر ژاپنی دیگری در ۹ سالگی در دانشگاه شیکاگو پذیرفته شد و با بالاترین مقام در سن ۱۲ سالگی از آنجا فارغ‌التحصیل شد و به اولین نفری بدل شد که از آن دانشگاه مدرک دکترا دریافت کرده بود.

آموزش پیش دبستانی

ساختار آموزشی

مقطع آموزش پیش دبستانی درژاپن حداکثرمدت زمان سه سال رده های سنی 3-6 سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی غیراجباری وغیررسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد.هدف اصلی مراکزآموزش پیش دبستانی،پرورش ذهنی وجسمی کودکان در یک محیط مناسب آموزشی است.برنامه های آموزشی این مقطع نیزبر39هفته آموزشی در سال و4 ساعت کلاسی روزانه تجاوز نمی کند.

تعداد معلمان زن	تعداد کل معلمان	تعداد دختران ثبت نامی	تعداد کل ثبت نامی	تعدادمدارس	سال
97419	109753	987014	2007964	15076	1990
98148	110351	972458	1977611	15041	1991
-	-	958956	1948868	15006	1992
100061	113081	939051	1909136	14958	1993
99770	112416	912089	1852183	14901	1994
96757	102992	890594	1808432	14856	1995
97283	103518	885940	1798050	14790	1996

مهدهای کودک روزانه و کودکستانها

هدف مهد کودکهای روزانه و کودکستانها فراهم ساختن اساس آگاهی در مورد جهان اطراف برای کودکان پیش دبستانی و تقویت خلاقیتهای ذهنی آنان از طریق بازی، ترسیم تصاویر، انجام کارهای دستی، و امثال آن می‌باشد. نوزادان و کودکان بر اساس سن به گروههای کوچک تقسیم ‌شده و توسط معلمان و مربیان تحت مراقبت قرارمی‌گیرند.

درهرمهد کودک روزانه یا کودکستان می‌توان تصاویر یا کارهای دستی ساخت کودکان را مشاهده کرد که به دیوارها آویخته شده‌ و یا از سقفها آویزانند. کودکان با قطعات چوبی چیزهایی می‌سازند، یا روی تاب و سرسره مشغول فعالیت فیزیکی هستند و یا درفعالیتهای احساسی‌ چون آواز خوانی، رقص و امثال آن مشغول هستند.مهد کودک های روزانه یکی از زمینه های رفاهی کودکان است که در دوران پس از جنگ رشد خیره‌کننده‌ای داشته است. کل مهد کودکهای دولتی و غیر دولتی در سال1997حدود096/14بود، و کودکان تحت مراقبت آنها بالغ بر 457/789/1 نفر بوده اند.علاوه بر این موسسات، مهد کودکهای زیادی وجود دارند که به این علت که تعداد کارکنان یا صلاحیت آنان و مواردی نظیر آن به حداقل استاندارد ذکر شده در قانون نرسیده است، به آنها مجوز داده نشده است. امروز والدین زیادی در سراسر کشور تمایل دارند کودکان خود را به مهد کودکبفرستند.تقاضای زیاد جهت تاسیس مهد کودکهای روزانه و طولانی ساختن ساعتهای مهد کودک نه تنها به عوامل اقتصادی‌ چون میزان گسترده‌ای از مشاغل باز برای زنان، و نیاز به کار مادران جهت تکمیل درآمد خانواده ها مربوط میشود، بلکه به تمایل زنان جهت مشارکت گسترده تر در فعالیتهای اجتماعی و درک جمعی از مشارکت اجتماعی ایجاد شده به واسطه پرستاری گروهی و آموزش نوزادان و کودکان پیش دبستانی نیز ارتباط دارد.مقررات مهد کودکهای روزانه وکودکستانها متفاوت هستند. با این حال، گروهی می خواهند هر دو را یکی سازند و آموزش کودکان پیش دبستانی را تحت کنترل سازمانهای دولتی ارائه دهند.نیل این تمایل، اصلاحاتی عظیمی را می طلبد که وزارت آموزش زاپن درصدد دستیابی به آن است.

چالشهای پیش رو

درحال حاضر ، مراکز پیش دبستانی شامل کودکستانها و مهدکودکهای روزانه می باشند. کودکسنانها تحت سرپرستی وزارت آموزش و مهدکودکها تحت نظر وزارت بـهداشت و بـهزیستی می باشند. با فرض این قضیه که باید تسهیلاتی به منظور تأمین رشد و آموزش کافی برای هر نوزادی فراهم شود ، پیشنهادی در مورد ادغام این دو نوع مؤسسه داده شد ، و دولت مرکزی اقداماتی چند به منظور هماهنگی این دو وزارتخانه ارائه داده است ، که بر ارائه برنامه های آموزشی و مربیّان مشترک و تغییر ساعتهای مراقبتی بوده است .

با این وجود، زمانی که تفاوت در عملکردها و نقشهای این دو مؤسسه مدّ نظر قرار گرفت ، روشن شد که ادغام این دو، کار زیاد آسانی نیست . امید آن میرود که آژانسهای دولتی زمینه را برای اجرا فراهم آورند و این بتواند هماهنگ با شرایط محلّی به اجرا در آید. در سال 1991، وزارت آموزش دوره های آموزش ضمن خدمت پیش دبستانی را به منظور ارتـقاء روشهای تـدریس و دوره های کودکستانی ارائه داد و در حال ارتقاء آموزش حین خدمت برای معلّمانیست که به تازگی واجد شرایط شده اند. وزارت آموزش ‌، هم چنین ،‌ رهنمودهای برنامه ریزی شده ای به منظور ارائه آموزش کودکستانی به کلیه کودکان پیش دبستانی، یعنی کودکان سه ساله ، آغاز کرده است،‌و در نظر دارد آموزش کودکستانی را بیشتر و بیشتر بهبود بخشد.نگرانی در مورد آموزش پیش دبستانی رو به افزایش است ، و تعداد مؤسساتی که با این آموزش مواجه هستند ‌، اندک باقی می ماند . شکاف بسیارگسترده ای در شهریة‌ دریافتی مؤسسات خصوصی و مؤسسات دولتی وجود دارد ، و بار بر دوشوالدین سال به سال افزایش می یابد . ساعات مراقبت نیز هماهنگ با ساعت کار مادران نیست . جلسات بررسی این نکات توسط والدین برگزار می شود.

نرخ ثبت نام ناخالص

درحال حاظر49کودکستان ملی 60530کودکستان دولتی (دولت محلی )و80524کودکستان خصوصی وجوددارندکه درسراسرژاپن قرارگرفته اند.تقریباَ108میلیون کودک 3سال یابزرگتردراینکودکستان‌هاثبت نام می‌کنند.جداازکودکستان‌ها،مهدکودک‌های دولتی ،خصوصی ،نوع مشهوردیگری ازآموزش پیش دبستانی وجوددارندکه درسراسرژاپن یافت می‌شوند.

این روز‌ها،220439مهدکودک (از1998)وجوددارندکه ازکودکان 0تا5ساله نگهداری می‌کنند.ازآنجاکه تعدادمادران کارمندسال به سال افزایش می‌یابد،

نقش مهدکودک‌ها درجامعه ژاپن مهمترومهمترمی شوند.درسال1997،کل تعدادکودکان پیشدبستانی(0تا6سال)707690000بودکه 2102%آنهادرمهدکودک‌هاثبت نام کرده بودند و23% درکودکستان‌ها.

از خانواده‌‌هایی که درآن فقط پدران شغل تمام وقت دارند،905%کودکان در مهدهای کودک روزانه حاضر می شوند،درحالی که 2406%کودکان به کودکستان می‌روند.

ازسوی دیگر، ازخانواده‌‌هایی که مادروپدرهردوشغل تمام وقت دارند،48%کودکانشان رابه مهدکودک‌های روزانه می‌فرستند درحالیکه 1603%کودکانشان رابه کودکستان می‌فرستند.

این ارقام نشان می‌دهدکه مهدکودک‌های روزانه ازتعدادبیشتری ازکودکان مراقبتمی‌کنندتاکودکستان‌هاوهنوزدرمیان خانواده ‌های بادرآمدمضاعف متقاضی بیشتری دارند.

آموزش پایه

ساختار آموزشی

تعداد دانش آموزان مدارس ابتدایی ومقدماتی متوسطه طی سال1998، به ترتیب 500/663/7 و 600/380/4 نفر بوده است. کودکان پس از ورود شش سالگی در ماه آوریل وارد دبستان می شوند.سال تحصیلی در ژاپن از ماه آوریل آغاز می‌شود، و این شاید ناشی از این عامل باشد که اول آوریل نشان آغاز سال مالی است. بیشتر مدارس ابتدایی و مقدماتی متوسطه سیستم سه ترمی را بکار می‌برند. نخستین ترم از اول آوریل تا نیمه جولای، دومی از سپتامبر تا آخر دسامبر، و سومی از ژانویه تا آخر مارس می‌باشد. بین این سه ترم، تعطیلات تابستانه، زمستانه و بهاره وجود دارند. بیشتر کالجها و دانشگاهها سیستم دو ترمی را بکار میبرند که شامل ترم آوریل تا سپتامبر تا مارس می باشد.دانش آموزان مراکز آموزشی فوق همچنین در فعالیتهای باشگاهی، کمیته‌های کلاسی، و جلسات کلاسی شرکت می‌کنند. وقت ناهار کودکان مسئول به آشپزخانه میروند و غذای مدرسه را بهکلاسها میبرند و میان اعضاء کلاس پخش می‌کنند. بیشتر مدارس ابتدایی و مقدماتی متوسطه غذای تمام بچه های مدرسه را عرضه می کنند. بعد از کلاسهای روز، بچه ها کلاسها را تمیز می‌کنند، و در فعالیتهای باشگاهی شرکت می‌کنند، در کتابخانه مدرسه و یا در کلاسهای درس خود مطالعه می‌کنند، و پس از آن به خانه میروند. معمولا فعالیتهای باشگاهی پر طرفدار هستند و بچه‌ها فعالیتهایی را داوطلبانه و تحت راهنمایی و سر پرستی معلمان انجام میدهند.فعالیتهای باشگاهی، در مدارس مقدماتی متوسطه بعنوان فعالیتهای آموزشی ویژه طبقه بندی می شوند، می‌توانند توسط دانشآموزان بعنوان فعالیتهای گروهی داوطلبانه تعریف شوند که تحت نظارت معلمان انجام میشوند. محتوای این فعالیتها بسیار متفاوت و گوناگون می باشد.

کادرآموزشی

به منظور ارائه آن نوع آموزش که در بالا طرحی کلی از آنها داده شد، معلمان باید در زمینه های مختلف دانش آموزان را راهنمایی کنند. در سطح ابتدایی، موسیقی، کلاسهای خانه سازی و امثال آن در کلاسهای بالاتر توسط معلمان متخصص آموزش داده میشوند، در حالی که بیشتر دروس دیگر توسط معلمان تعیین شده برای کلاسی خاص آموزش داده میشوند. با این وجود در سطح مقدماتی متوسطه، معلمان در کلاس خاصی معین نمیشوند، بلکه در اموزش دروس معینی تخصص پیدا می کنند. ساختار سازمانی مدارس معمولا از مدرسه ابتدایی تا مقدماتی متوسطه یکسان است.فعالیتهای سازمان آموزشی بی‌نهایت پیچیده است، و علاوه بر کار تدریس و انجام کارهای دیگر، معلمان باید به خواستهای والدین هم بپردازند.وزارت آموزش و هیئت مدیره های محلی آموزش برای معلمان امکان مشاوره را فراهم می‌آورند و به سازماندهی نشستهای آموزشی کمک می‌کنند.

شرایط آموزشی دانش آموزان ازشهرتا روستا و ازیک منطقه به منطقه دیگرمتفاوت است.مناطق دارای ارتباطات ضعیف وخلاقیت پایین بطور کامل از میان نرفته‌اند. تفاوت شرایط در گزارش علمی نشان داده میشود، و از میان بردن چنین تفاوتهایی بسیار دشوار است. علیرغم تمامی این دشواریها، آرزوی والدین تمام مناطق ژاپن برای راه‌یابی کودکانشان به آموزش عالی بسیار شدید است. این اشتیاق،اغلب توسط رسانه های گروهی تحریک می‌شود وازطریق PTA(انجمن اولیاء و مربیان) منتقل میشود و تاثیر چشمگیری بر آموزش دارد و شاید بتوان آنرا علت جزئی تاکید بیش ازحد برتستها و"امتحان ورودی جهنمی" متداول امروزی دید.

نسبت دانش آموزان به معلمین

تعدادمعلمان تادهه 80بتدریج افزایش یافته است .بااین حال دردهه 90،این تعدادجزدرسطح پیش دبستانی در سایر سطوح آموزشی کاهش یافته است .تادهه 80تعداددانش‌آموزان نیزافزایش نشان می‌دهد.بااین حال ،ازاوایل دهه 80درسطح مدارس ابتدایی ، ازاواخردهه 80،درسطح مقدماتی متوسطه ،وازاوایل دهه 80درسطح تکمیلی متوسطه افت درتعداد دانش آموزان مشهود است.

نسبت دانش آموزان به معلمین دردوره ‌های مقدماتی متوسطه وابتدایی ،دریک سال معین ،بتدریج دردوره ابتدایی از36درسال 1950به زیر20دردهه 90ودردوره مقدماتی متوسطه از30نفردرسال 1955به 17نفردر1997کاهش یافته است .یکی ازدلایلی که این افت این است که تعدادکودکان ابتدایی به سرعت روبه افزایش بوده است .این گرایش انتظارمی رودتاقرن بیست ویکم ادامه یابد .

آموزش ابتدایی

ساختار آموزشی

مقطع آموزش ابتدایی درژاپن حداکثرمدت زمان6 سال رده های سنی 12-6 سال به طول میانجامد.این مقطع آموزشی اجباری ورسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد. مدت زمان کلاس درس 45 دقیقه است .هدف اصلی مراکزآموزش ابتدایی، ارائه آموزش عمومی مناسب یا مراحل رشد جسمی وذهنی کودکان است. برنامه های آموزش ابتدایی تا قبل از سال 1992 بر اساس 6 روز در هفته بود اما از آن سال به بعد به تدریج به 5 روز در هفته کاهش یافته است. ارتقا به کلاسهای بالاتر در دورة ابتدایی به صورت اتوماتیک است. نسبت دانش آموزان به معلمین در دورة ابتدایی 4/19 بوده و به پایه های تحصیلی تفکیک نمی گردد. تعداد دانش آموزان در هر کلاس 4/28 نفر است. طبق آمار سال1999،100درصد جمعیت سنی12-6سال این مقطع را طی می نمایند.

تعداد معلمان زن	تعداد کل معلمان	تعداد دختران ثبت نامی	تعداد کل ثبت نامی	تعدادمدارس	سال
264512	452849	4575098	9373295	24827	1990
268663	453379	4471355	9157429	24798	1991
-	-	4369221	8947226	24730	1992
278060	461729	4293958	8798082	24676	1993
276887	464431	4202583	86112106	24635	1994
263629	430958	4087655	8370246	24548	1995
262237	425714	3957411	8105629	24482	1996

برنامه های آموزشی(شوتوکیوایکو)

برنامه های آموزش ابتدایی به دروس عادی (عمومی)،آموزش اخلاق، و فعالیت‌های ویژه تقسیممی‌شود .از جمله دیگر برنامه ها میتوان از زبان ژاپنی، تعلیمات اجتماعی، ریاضیات، علوم، آموزش زندگی ومحیط زیست،موسیقی، هنر و کاردستی، خانه سازی، و بدنسازی نام برد. برنامه آموزش مدارس ابتدایی زمان کافی برای موسیقی ،هنر و تفریحات جسمانی فراهم می‌آورد. فعالیت‌هایی ویژه نقش مهمی در برنامه کلی آموزش بازی می‌کند و شامل فعالیت‌هایی چون کلوب‌ها،فسیتوال‌ها(جشنواره ‌های)در سطح مدرسه، یارقابت‌ها،مشارکت‌های دانش‌آموزی، ودیگر فعالیت‌های اجرایی توسط دانش‌آموزان می‌باشد.

معلمان میزان قابل توجهی از وقت خود را صرف سازماندهی و حضور در فعالیت‌هایی چون سفر‌های کلاس، نسیتوال‌های سالانه ورزشی وفرهنگی، و مراسم ورودی و فارغ التحصیل می‌نمایند.(لوئیس،1995).سال رسمی تحصیلی برای دانش‌آموزان ابتدایی 35 هفته به طول می‌انجامد هر کلاس 45 دقیقه طول می‌کشد و بعداز بیشتر موضوعات درسی 10 دقیقه زنگ تفریح وجود دارد. تعداد زنگ‌های کلاس درس در هر سال با بالارفتن سطح کلاس افزایش می‌یابد. بعنوان مثال، تعداد زنگ‌های کلاس اولی‌ها تا کلاس سومی ‌ها طبق برنامه زمان بندی بترتیب 850 ‚910‚ 980 می‌باشد، درحالیکه برای کلاس‌های بالاتر از کلاس سوم این برنامه 1015می‌باشد.روزعادی مدرسه از حدود ساعت 8:30 صبح آغاز می‌شود و کلاس‌هاحدود 3:50 بعداز ظهر پایان می‌یابند.نشست‌های خودمانی در شروع و خاتمه هر روز برگزارمی‌شوند و بیش از 2 ساعت در هر روزصرف زنگ تفریح،غذا و نظافت کلاس‌های درس و راهرو‌ها می‌شود.طبق سنت، دانش‌آموزان روز‌های شنبه را نیمه وقت به مدرسه رفته‌اند (تا ساعت 12:30)، اما از آغاز بهار 1995 کودکان ژاپنی دردومین وچ‌هارمین شنبه هر ماه مدرسه نداشته اند.

برنامه های آموزشی

ساعات درسی استاندارد در مدارس ابتدایی ژاپن

موضوعات	پایه های تحصیلی
	1	2	3	4	5	6
زبان ژاپنی	306	315	280	280	210	210
فعالیت‌های زندگی	102	105	105	105	105	105
ریاضی	136	175	175	175	175	175
علوم	-	-	105	105	105	105
موزیک و کاردستی و خانه سازی	136	140	140	140	210	210
تربیت بدنی	102	105	105	105	105	105
آموزش اخلاق	34	35	35	35	35	35
فعالیت‌های ویژه	34	35	35	70	70	70
جمع	850	910	980	1015	1015	1015

منبع : مرکز، سوگو، 1991

برنامه های درسی بنا به پایه تحصیلی

تعداد ساعات درسی اختصاص یافته به دروس دورة ابتدایی

پایه ششم	پایه پنجم	پایه چهارم	پایه سوم	پایه دوم	پایه اول	مواد درسی
210	210	280	280	315	306	زبان ژاپنی
105	105	105	105	-	-	علوم اجتماعی
175	175	175	175	175	136	حساب
105	105	105	105	-	-	علوم
-	-	-	-	105	102	محیط زیست
70	70	70	70	70	68	موسیقی
70	70	70	70	70	68	نقاشی و کاردستی
70	70	-	-	-	-	خانه داری
105	105	105	105	105	102	ورزش
35	35	35	35	35	34	اخلاق
70	70	70	35	35	34	فعالیتهای ویژه ٭

فعالیتهای ویژه عبارتنداز : ساعتهای مشاوره ، مناسبتهای خاص ورزشی ، جشنها ، بازدید های علمی و فعالیتهای باشگاهی

استاندارد ‌های آموزشی

طبق نظر معلّمان مدرسه ابتدایی ماتسو، بسیاری از مدارس ابتدایی در حال طرح ریزی استاندارد‌های مدارس خود مطابق با برنامة آموزشی جدید منبوشو می‌باشند.برنامة جدید آموزشی منبوشو ارزیابی مثبت (هیوکا [1] ) دانش‌آموزان را در عوض ارزیابی منتقدانه (هیوتل [2] ) ایجاب می‌کند فضای هیوکا اینست که شما در جستجوی بخش خوب، مشخص کردن بخش‌های مورد شناخت ضروری است عقیده بر اینست که این مسئله به دانش‌آموزان می‌انجامد که نگرش‌های مثبت تری در مورد یادگیری را وسعت می‌بخشند در گذشته اینگونه بود که در محاسبه شما دانش‌آموزان را وادار می‌کردید تمام انواع محاسبات را انجام دهند، و آنوقت آن‌ها را بر اساس نمرات تقسیم می‌کردید زمانی بود که دانش‌آموزان فقط می‌توانستند نیمی از مسائل را در یک تست مثلاً مسئله‌ای درست حلّ کنند در حال حاضر فرق کرده است با طرز فکر جدید ما هم دانش‌آموزانی را که دقیقه برای حل مسئله می‌خواهند می‌شناسیم و هم آنانی را که دقیقه وقت می‌خواهند. این نکتة استاندارد‌هایجدید ارزیابی است .مدرسه ابتدایی ماتسو استاندارد‌های خود را بر اساس برنامة آموزشی منبوشو طرح ریزی کرده و از مقیاس نمره دادن سه نقطه‌ای استفاده می‌کند استاندارد‌های مدارس توسط کمیته ‌های آموزگاران ایجاد شد هشت کمیته وجود داشت، یک کمیته برای هر موضوع درسی موجود در برنامة آموزشی این کمیته ‌ها متنی به نام گزارش ارزیابی استاندارد بوجود آوردند که جزئیات سطوح اکتسابی مورد نیاز به منظور کسب هر یک از سه نمرة حروفی A ، B و C را شرح می‌داد.

ارزیابی تحصیلی

به علّت عدم وجود امتحان ورودی برای مدارس مقدماتی متوسطه، آموزش ابتدایی در ژاپن به جهت امتحان ورودی پایه‌ریزی نمی‌شود. یک ملّم دبستان گفت که اگر آن‌ها دانش‌آموزان را برای امتحان آماده می‌ساختند، هدف از آموزش ابتدایی گم می‌شد مدارس ابتدایی دوستی هیچ کلاس فوق العاده یا تدریس ویژه‌ای برای دانش‌آموزانی فراهم نمی‌آورند که امتحان ورودی مدارس راهنمایی خصوصی را میدهند امّا با این وجود، معلّمان ابتدایی ممکن است به این دانش‌آموزان توصیه ‌هایی در مورد مطالعة در منزل (کاتی گاکوشو [3] ) ارائه دهند یا آنان را تشویق به اینکار کنند سیا ست یکی ازمدارس ابتدایی شهر کیتا اینست که مشق شب را ممنوع میداند. امّا معلّمان از کودکان انتظار دارند که درس آنروز را مرور کرده و درس بعدی را نیز مطالعه کنند معلّمان هم چنین موضوعاتی جهت مطالعة دانش‌آموزان دارای انگیزه پیشنهاد می‌کنندبا وجودیکه نگرانی در مورد آماده سازی دانش‌آموزان ابتدایی در امتحانات وجود ندارد. امّا معلّمان ابتدایی مکرراً از دانش‌آموزان امتحا ناتی بعمل می‌آورند هدف از این تست‌ها ارزیا بی دانش‌آموزان و کارآیی دروس است تست‌ها هر تا هفته یکبار توسط آموزگاران انجام میشوند و جهت تکمیل آن‌ها به دانش‌آموزان حدود دقیقه فرصت داده میشود دانش‌آموزان در مقایسه با دیگر دانش‌آموزان و بر طبق عملکردشان در این تست‌ها طبقه بندی نمی‌شوند، امّا به آن‌ها نمره ‌هایی معمولاً در سه مقیاس (A ،B، و C) داده میشود. آموزگاران از این نمرات برای محاسبة نمرات ترم و برای کارنامه استفاده می‌ کنند.ما دریافتیم که تست‌های هوش استا ندارد (تست‌های IQ ) نیز در مدارس ژاپن اجرا می‌شوند. در سطح ابتدایی، به‌عنوان مثال، معلّمان گزارش میدادند که به دانش‌آموزان کلاس‌های دوّم، چهارم و ششم تست‌های هوش گروهی دادهمی‌شود. هدف از این تست‌های هوش، طبق گفتة یک معلّم ابتدایی، تعیین همبستگی و ارتباط نزدیک کلاس و نمرات تست‌های هوش جهت کمک به تعیین اینست که آیا دانش‌آموزان با استعداد بالقوة خود عمل می‌کنند یا نه. با این حال، این معلّم مؤکدّاً تصریح کرد که او از این تست‌های هوش به هیچ طریق دیگری استفاده نکرده است. این معلّم ابتدایی اظ‌هار داشت که نمرات تست‌های هوش هرگز به والدین گزارش نمی‌شوند، چون والدین دانش‌آموزان دارای نمرات بالا امکان دارد کودکان خود را به مطالعه در خانه وادارند و والدین دانش‌آموزان با نمرات پایین امکان دارد ناراحت شوند .

توسعة آموزشی

سیستم آموزش پایه درسطح ابتدایی توسط اصلاح قانون آموزش ابتدایی در سال 1900 برقرار گردید. در آن هنگام ،‌آموزش پایه 4 ساله بود، اما در سال 1907 تا 6 سال افزایش یافت. انصاف است بگوییم که بنیانگذار آموزش ابتدایی اجباری موری ارینوری بود ؛ او در سیاست آموزشی خود بر تحصیلات دانشگاهی تأکید داشت. درصد کودکانی که در مدارس ابتدایی حضور می‌یافتند، در طول ده سال از 1890 تا 1900 به شدت افزایش پیدا کرد. علت افزایش حضور در مدرسه، صنعتی شدن کشور به شکلی روز افزون در این دوره و آگاهی مردم از ضرورت آموزش بود. نرخ حضور در مدرسه در سال 1890، 65 درصد پسران و کمتر از 31 درصد دختران بود که در سال 1910، این نسبت به ترتیب تا 94 درصد و بیش از 97 درصد افزایش یافت. از آن به بعد، حضور در مدرسه به حدود 100 درصد رسید، و در نتیجه بیسوادی از میان رفت. صنایع کارخانه‌ای در ژاپن رشد سریعی کرد. در نتیجة جنگ جهانی اول و از دهه 10 تا دهه 20 گرایش شدیدی به جهانی شدن دموکراسی در زمینة آموزش ابتدایی وجود داشت. تلاش همه جانبه آموزش نوین توسط سازمان‌های مختلف و تحت تأثیر جنبش‌های معاصر در آمریکا و اروپا بشدت ادامه یافت. اگر چه در این دوره عده‌ای خوا‌هان توسعه آموزش پایه بودند، اما این اصلاحات آموزشی تا بعد از جنگ جهانی دوم تحقق نیافت .

آموزش زبان ژاپنی

ژاپن تعداد قابل قبولی درمدرسه زبان ژاپنی دارد، که بیشتر آن‌ها در توکیو قرار دارند. کیفیت آن‌ها بسیار متفاوت می‌باشد، با وجودی که بدنة دانشجویی بیشتر آن‌ها این گونه نیست. تقریباً تمام دانشجویان خارجی درژاپن چینی یا کره‌ای هستند. با توجه به دشواری یادگیری زبان ژاپنی برای کسانی که دردیگر محیط‌های زبانی بزرگ شده اند، این مسئله زیاد تعجب آورنیست. با این وجود، افزایش تعداد خارجیان از سراسرجهان نشان دهندة علاقه به یادگیری زبان ژاپنی وحضور در دانشگاه‌های آن است. و این تأثیر سالمی برسیستم آموزش زبان ژاپن گذاشته است و به میزان اندکی استاندارد‌ها را بالا برده است.

منبع:آموزش و پرورش مشهد

 تهیه وتدوین:حسین عشقی